Skift
sprog
Play audiofileda
Íslendska rossið
DA
FO
2
Islandske heste

Helga Dögg Sverrisdóttir

Oversat til dansk af Helga Dögg Sverrisdóttir
3
4

Íslendska rossið er ikki blandað við onnur rossasløg, og er tískil eitt reint slag. Hildið verður, at norsku niðursetufólkini høvdu rossið við sær, tá ið tey settu búgv í Íslandi.

Den islandske hest er ikke blandet med andre hesteracer og har derfor bevaret sin renhed. Man mener, at de norske bosættere tog hesten med, da de slog sig ned i Island.


Play audiofile 5
6

Tað sigst, at tey bara tóku tey bestu rossini við sær. Rossið er ikki stórt, og tað verður av mongum roknað sum eitt smáross.

Det siges, at de kun tog de bedste heste med sig. Hesten er ikke stor, og mange siger, at det er en ponyrace.


Play audiofile 7
8

Ross, sum fara úr landinum, sleppa ikki at koma innaftur. Tað er bannað at innflyta ross, og tað er gjørt fyri at halda rossaslagið reint.

Heste, som kommer ud af landet, må aldrig komme tilbage. Det er forbudt, at importer heste til landet for at holde racen ren.


Play audiofile 9
10

Av tí at rossið hevur verið avbyrgt, hevur tað varveitt fleiri av sereyðkennum sínum, meðan onnur rossasløg hava mist tey. Til dømis gonguløg og fjølbroyttu litirnar.

På grund af isoleringen beholder den mange af sine særheder, mens andre hesteracer har tabt dem. For eksempel gangarter og forskellige farver.


Play audiofile 11
12

Tað, ið eyðkennir rossið, er gonguløg tess. Tað hevur fimm gonguløg: trágongu, fet, tvíspor, skeið og tølt.

Det som er specielt, er dens gangarter. Den har fem gangarter: trav, skridt, galop, flyvende pas og tölt.


Play audiofile 13
14

Eftir tí, sum vit vita, duga ongin onnur rossasløg at tølta. Íslendska rossið hevur fleiri serstøk litbrigdi.

Ud fra hvad vi ved, kan ingen andre hesteracer gå tölt (alle ben følges ad). Islandske heste har forskellige farver, hvilket er specielt.


Play audiofile 15
16

Reyði liturin er fjølbroyttur, úr ljósum yvir í  myrkareytt.

Den røde farve kan være på mange måder. Fra laksefarvet til mørk rød.


Play audiofile 17
18

“Leirljóst” er ein gyltur litur. Sereyðkennið fyri hendan litin er, at framfaks og halafaks næstan eru hvít.

Palomino farven er guld farvet. Det specielle er, at man og hale er næsten hvide.


Play audiofile 19
20

Brúni liturin er vanligur. Litbrigdini kunnu vera úr ljósabrúnum yvir í kolasvartan lit. Fylini eru ofta grábrún, tá ið tey verða folað, men liturin gerst myrkari, sum fylini eldast.

Den brune farve er almindelig. Farven kan være fra lysebrun over i tin-sort farvet. Føl fødes ofte gråbrune, men farven bliver mørkere med alderen.


Play audiofile 21
22

Músagrátt og aksagrátt er sum liturin á stáli. Hógvarnir eru vanliga myrkari enn kroppurin.

Musegrå eller aksegrå er som farven på stål. Hovene, halen og manen er som regel mørkere end kroppen.


Play audiofile 23
24

Svartryggjut ross er ljóst í litinum við svørtum faksi og hala og eini svartari strípu eftir rygginum. Beinini eru vanliga myrkari.

Blakket med ål (urstribe)/ gul med ål-heste er brune på kroppen med en sort stribe i man og på ryggen. Underben og hove er som regel mørkere.


Play audiofile 25
26

Gráa rossið hevur vanligar grundlitir, tá tað verður folað, men seinni koma hvítu hárini. At enda hvørvur grundliturin og rossið verður hvítt. Íslendska rossið hevur nógva litsamansetingar.

Grå heste fødes som føl med helt almindelige grundfarver, men senere kommer hvide hår. Til sidst forsvinder grundfarven og hesten bliver hvid. Islandske heste har mange flere farvesammensætninger.


Play audiofile 27
28

Nøvnini á Íslendskum rossum eru ofta knýtt at litinum, náttúruni og veðrinum. Á næstu síðu sært tú nøkur nøvn. Gita, hvar nøvnini hoyra heima - litir, úr náttúruni ella veðrinum.

Navnene på islandske heste har ofte forbindelse med farven, naturen og vejret. På næste side kan du se nogle navne. Gæt, hvor navnene hører til - farven, naturen eller vejret.


Play audiofile 29
30

Reyði, Stormur, Lítli-Brúni, Forsti, Reyðbrún, Flekkuti, Stjørna, Fleyr, Brúnflekkuta, Sól, Toka, Lýsing, Snjóhvíta, Gullglitur, Æl, Lot, Katla, Hekla, Alda, Fonn og Brimur.

Røde, Storm, Lille-brun, Frost, Rødbrun, Broget, Stjerne, Vindpust, Svag vind, Brunbroget, Sol, Tåge, Lysning, Snehvide, Guldglimmer, Byge, Let vind, Katla, Hekla, Bølge, Gletscher og Bølgebryder.


Play audiofile 31
32

Finnur tú onnur nøvn?

Kan du finde på flere navne?


Play audiofile 33
Íslendska rossið

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+6+8+32: Jón Hjörtur Sigurðarson
S12+16+18+20+22+24: Úrvalshestar.is
S4+8+10+14+26: Skeiðvellir.is
S28: PixelAnarchy - pixlr.com
S30: Helga Dögg Sverrisdóttir
Forrige side Næste side
X