SV
FO
Skift
sprog
Play audiofilesv
Íslendska rossið
SV
FO
2
Isländska hästar

Helga Dögg Sverrisdóttir

Oversat til svensk af Åk 4 på Frösakullsskolan
3
4

Íslendska rossið er ikki blandað við onnur rossasløg, og er tískil eitt reint slag. Hildið verður, at norsku niðursetufólkini høvdu rossið við sær, tá ið tey settu búgv í Íslandi.

Den isländska hästen är inte blandad med andra hästraser och har därför bevarat sin renhet. Man menar att de norska bosättarna tog med sig hästen när de bosatte sig på Island.


Play audiofile 5
6

Tað sigst, at tey bara tóku tey bestu rossini við sær. Rossið er ikki stórt, og tað verður av mongum roknað sum eitt smáross.

Det sägs att de bara tog de bästa hästarna med sig. Hästen är inte stor och många säger att det är en ponnyras.


Play audiofile 7
8

Ross, sum fara úr landinum, sleppa ikki at koma innaftur. Tað er bannað at innflyta ross, og tað er gjørt fyri at halda rossaslagið reint.

Hästar som lämnar landet får aldrig komma tillbaka. Det är förbjudet att importera hästar till landet för att hålla rasen ren.


Play audiofile 9
10

Av tí at rossið hevur verið avbyrgt, hevur tað varveitt fleiri av sereyðkennum sínum, meðan onnur rossasløg hava mist tey. Til dømis gonguløg og fjølbroyttu litirnar.

På grund av isoleringen behåller den många av dess specialiteter, medan andra hästraser har förlorat dem. Till exempel gångarter och olika färger.


Play audiofile 11
12

Tað, ið eyðkennir rossið, er gonguløg tess. Tað hevur fimm gonguløg: trágongu, fet, tvíspor, skeið og tølt.

Det som är speciellt är dess gångarter. Den har fem gångarter: trav, skritt, galopp, flygande pass och tölt.


Play audiofile 13
14

Eftir tí, sum vit vita, duga ongin onnur rossasløg at tølta. Íslendska rossið hevur fleiri serstøk litbrigdi.

Utifrån vad vi vet kan inga andra hästraser gå tölt (alla ben följs åt). Isländska hästen har annorlunda färger som är speciella.


Play audiofile 15
16

Reyði liturin er fjølbroyttur, úr ljósum yvir í  myrkareytt.

Den röda färgen kan vara på många sätt. Från laxfärgad till mörk röd.


Play audiofile 17
18

“Leirljóst” er ein gyltur litur. Sereyðkennið fyri hendan litin er, at framfaks og halafaks næstan eru hvít.

Palomino färg är guldfärgad. Det speciella är att manen och svansen är nästan vita.


Play audiofile 19
20

Brúni liturin er vanligur. Litbrigdini kunnu vera úr ljósabrúnum yvir í kolasvartan lit. Fylini eru ofta grábrún, tá ið tey verða folað, men liturin gerst myrkari, sum fylini eldast.

Den bruna färgen är vanlig. Färgen kan vara från ljusbrun till tenn - svart färg. Föl föds ofta gråbruna men färgen blir mörkare med åldern.


Play audiofile 21
22

Músagrátt og aksagrátt er sum liturin á stáli. Hógvarnir eru vanliga myrkari enn kroppurin.

Musgrå eller askgrå är som färgen på stål. Hovarna, svansen och manen är som regel mörkare än kroppen.


Play audiofile 23
24

Svartryggjut ross er ljóst í litinum við svørtum faksi og hala og eini svartari strípu eftir rygginum. Beinini eru vanliga myrkari.

Bleikálóttir hästar är gula men har mörk färg på kroppen med en svart rand i manen och på ryggen. Underben och hovar är som regel mörkare.


Play audiofile 25
26

Gráa rossið hevur vanligar grundlitir, tá tað verður folað, men seinni koma hvítu hárini. At enda hvørvur grundliturin og rossið verður hvítt. Íslendska rossið hevur nógva litsamansetingar.

Gråhästar föds som föl med vanliga grundfärger, men senare övergår till vit päls. Till sist försvinner grundfärgen och hästen blir vit. Den isländska hästen har många fler färgsammansättningar.


Play audiofile 27
28

Nøvnini á Íslendskum rossum eru ofta knýtt at litinum, náttúruni og veðrinum. Á næstu síðu sært tú nøkur nøvn. Gita, hvar nøvnini hoyra heima - litir, úr náttúruni ella veðrinum.

Namnen på isländska hästar har ofta förbindelse med färgen, naturen och vädret. På nästa sida kan du se några namn. Gissa var namnen tillhör - färgen, naturen eller vädret.


Play audiofile 29
30

Reyði, Stormur, Lítli-Brúni, Forsti, Reyðbrún, Flekkuti, Stjørna, Fleyr, Brúnflekkuta, Sól, Toka, Lýsing, Snjóhvíta, Gullglitur, Æl, Lot, Katla, Hekla, Alda, Fonn og Brimur.

Röde, Storm, Lille-brun, Frost, Kastenjebrun, Brokig, Stjärna, Vindpust, Svag vind, Brunbrokig, Sol, Dimma, Gryning, Snövit, Blixt, Sjö, Bris, Katla, Hekla, Alda, Våg, Glacier och Vågbrytare.


Play audiofile 31
32

Finnur tú onnur nøvn?

Kan du hitta på fler namn?


Play audiofile 33
Íslendska rossið

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+6+8+32: Jón Hjörtur Sigurðarson
S12+16+18+20+22+24: Úrvalshestar.is
S4+8+10+14+26: Skeiðvellir.is
S28: PixelAnarchy - pixlr.com
S30: Helga Dögg Sverrisdóttir
Forrige side Næste side
X